W Polsce działa ponad 70 tysięcy fizjoterapeutów, którzy każdego dnia pomagają pacjentom zmagającym się z różnymi problemami – od kontuzji sportowych i urazów ortopedycznych po ograniczenia ruchowe związane ze starzeniem się organizmu. Ich praca jednak coraz częściej wykracza poza klasyczną rehabilitację. Rosnąca liczba fizjoterapeutów wspiera osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi, co – według NFZ – stanowi około 8% wszystkich pacjentów fizjoterapeutycznych. W takich przypadkach skuteczność terapii wymaga nie tylko znajomości anatomii i mechanizmów regeneracji, ale także umiejętności nawiązywania relacji oraz precyzyjnej oceny emocjonalnych reakcji pacjentów.
Ruch, który leczy duszę: fizjoterapia a zaburzenia psychiczne
Fizjoterapia dla osób z depresją, schizofrenią czy zaburzeniami lękowymi to nie tylko ćwiczenia – to proces, który często zaczyna się od budowania zaufania. Napięcia mięśniowe mogą odzwierciedlać wewnętrzny niepokój, a każde ruchowe zadanie wymaga dostosowania do kondycji emocjonalnej pacjenta. Badania Instytutu Psychiatrii i Neurologii wskazują, że regularna aktywność fizyczna może zredukować objawy depresji nawet o 30%, a u osób z zaburzeniami lękowymi poprawia kontrolę nad reakcjami ciała.
W takich przypadkach fizjoterapeuci często współpracują z psychiatrami, dostosowując tradycyjne metody terapii. Zamiast dynamicznych ćwiczeń wdraża się techniki oddechowe, a w miejsce intensywnych treningów stosuje się progresywną relaksację Jacobsona. Jednak praca z pacjentem zmagającym się z lękiem niesie ryzyko – niekontrolowane reakcje, takie jak nagłe szarpnięcie się czy atak paniki, mogą prowadzić do urazów zarówno u pacjenta, jak i terapeuty.
Bezpieczeństwo fizjoterapeuty i jego pacjentów
Zgodnie z ustawą o zawodzie fizjoterapeuty z 2015 roku, każdy specjalista prowadzący praktykę musi posiadać ubezpieczenie OC dla fizjoterapeuty. Polisa ta zabezpiecza zarówno przed roszczeniami dotyczącymi błędów terapeutycznych, jak i zdarzeniami losowymi – np. gdy pacjent z zaburzeniami lękowymi uszkodzi sprzęt podczas napadu paniki. Minimalna suma gwarancyjna wynosi 100 000 zł na jedno zdarzenie, ale eksperci zalecają jej zwiększenie do 300 000 zł w przypadku pracy z grupami wymagającymi szczególnej troski.
Ciekawostką jest fakt, że od 2022 roku niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe oferują klauzule dostosowane do terapii pacjentów psychiatrycznych. Mogą one obejmować m.in. pokrycie kosztów dodatkowej opieki psychologicznej dla osób, które doświadczyły negatywnych skutków terapii.
OC – ochrona i element terapii
Większość fizjoterapeutów traktuje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej jako konieczność prawną, jednak w rzeczywistości może ono także odgrywać rolę terapeutyczną. Dla pacjenta zmagającego się z depresją, świadomość, że specjalista jest odpowiednio zabezpieczony, może budować zaufanie do procesu leczenia. W praktyce ubezpieczenie OC dla fizjoterapeuty (więcej tutaj: https://ins-fizjo.pl/specjalna-oferta-ubezpieczen-dla-fizjoterapeutow/) powinno obejmować zdarzenia związane z:
- nagłymi zmianami zachowania pacjenta, np. atakami autoagresji,
- koniecznością przerwania terapii ze względów zdrowotnych,
- roszczeniami dotyczącymi subiektywnego odbioru stosowanych metod leczenia.
Od 2021 roku Kodeks Cywilny określa, że fizjoterapeuta może ponosić odpowiedzialność za szkody nawet wtedy, gdy nie doszło do zaniedbania. W pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi oznacza to konieczność dodatkowej ostrożności i prewencji – dobrze prowadzonej dokumentacji medycznej, jasno określonych zasad terapii i, jeśli to możliwe, wsparcia ze strony psychologa.
Podsumowanie: terapia, zaufanie i bezpieczeństwo
Praca fizjoterapeuty to nie tylko techniczne podejście do mięśni i nerwów, ale także budowanie relacji i tworzenie przestrzeni, w której pacjenci czują się bezpieczni. W kontekście leczenia zaburzeń psychicznych znaczenie ma nie tylko dobrze dobrany plan terapii, ale także odpowiednie zabezpieczenie finansowe i prawne.
Ubezpieczenie jest tu nie tylko formalnym wymogiem, ale też narzędziem, które ułatwia zarówno fizjoterapeutom, jak i pacjentom funkcjonowanie w ramach terapii. Wiedza, że w razie komplikacji istnieje jasna ścieżka rozwiązania problemu, zmniejsza napięcie i poprawia skuteczność leczenia.
Podchodząc holistycznie do zdrowia – zarówno fizycznego, jak i psychicznego – fizjoterapeuci tworzą bezpieczne warunki do terapii, zwiększając jej efektywność. To właśnie połączenie wiedzy, odpowiednich narzędzi i świadomej komunikacji sprawia, że rehabilitacja przynosi realne efekty, a pacjent zyskuje nie tylko sprawność, ale też większą pewność siebie w codziennym funkcjonowaniu.
